Bedrijven kloppen regelmatig bij ons aan als ze bijvoorbeeld hun bedrijfsnaam na een fusie willen veranderen of een upgrade van hun logo willen. Het is belangrijk om uw intellectuele eigendommen te beschermen en goed vast te leggen. U heeft namelijk tijd, moeite en geld gestoken in het ontwerp van uw producten, de logo’s die u gebruikt en de handelsnaam die u voert.
Een bedrijf wilde voor het 15 jarig jubileum zijn logo aanpassen en ging na een debacle met zijn ontwerper naar de concurrent van de ontwerper om het bedrijfslogo aan te passen. De eerste ontwerper (auteur) had destijds wel de auteursrechten overgedragen bij het ontwerp van het logo maar niet de persoonlijksheidsrechten. De zaak kwam voor de rechter.
De ontwerper van een bedrijfslogo is volgens de hoofdregel van de auteurswet de auteursrechthebbende, tenzij hij de auteursrechten overdraagt (tegen betaling). Ook bezit de ontwerper de persoonlijkheidsrechten, tenzij hij daar schriftelijk afstand van doet. Dit is belangrijk om te weten als je een nieuw bedrijfslogo laat maken, of een bestaand bedrijfslogo hebt, want met uitsluiting van de persoonlijkheidsrechten krijgt de opdrachtgever niet automatisch de volledige rechten op het logo. De vraag is of de ondernemer dan wel aanpassingen mag doen aan het bedrijfslogo zonder toestemming van de ontwerper. Dit was precies de kwestie tussen Presentanza en P4P – de zaak kwam voor de rechter.
Beide partijen hadden contact gehad over het ontwerpen van een logo ten behoeve van het 15-jarig jubileum van P4P. Uiteindelijk is de opdracht daarvoor naar een concurrent (een ander ontwerpbureau) van Presentanza gegaan. Het jubileum-logo bevat een “spetter” met daarin “15 jaar”. Mocht P4P het logo dat Presentanza in haar opdracht heeft vervaardigd, zelf mocht (laten) aanpassen tot het jubileum-logo? Of is er sprake van auteursrechtinbreuk?
De rechtbank Rotterdam oordeelde als volgt:
5.6. Vooropgesteld wordt dat het in opdracht van P4P ontworpen logo een werk is in de zin van de Auteurswet. Partijen verschillen daarover ook niet van mening. Voorts is de kantonrechter met Presentanza (de ontwerper) van oordeel dat de wijziging daarvan als thans in het geding, het toevoegen van de ‘jubileumspetter’, gekwalificeerd moet worden als een verveelvoudiging in gewijzigde vorm als bedoeld in artikel 13 Aw. Dit betekent dat, indien het auteursrecht ter zake aan Presentanza toekwam en bij haar is gebleven, met het aanbrengen van deze wijziging zonder haar toestemming inbreuk is gemaakt op het verveelvoudigingsrecht en Presentanza zich daartegen alsdan in beginsel kan verzetten. De stelling van Presentanza dat deze wijziging als een verminking moet worden aangemerkt in de zin van artikel 25 sub d Aw deelt de kantonrechter echter niet, nu de wijziging beperkt is gebleven tot een duidelijk zichtbare toevoeging aan het oorspronkelijke logo van ondergeschikte betekenis, waarbij het oorspronkelijke ontwerp in tact is gebleven. Daarbij gevoegd dat deze toevoeging naar zijn aard van tijdelijke aard is geweest en Presentanza met deze wijziging wel, maar uitsluitend, akkoord heeft willen gaan onder de voorwaarde dat de auteursrechten tegen betaling van een bedrag van € 20.763,60 zouden worden overgedragen, wordt het alsnog geboden verzet hiertegen uit hoofde van artikel 25 sub c Aw in strijd met de redelijkheid geacht.
Verzet tegen het aangepaste bedrijfslogo uit hoofde van persoonlijkheidsrechten wordt dus onredelijk geacht. Volgens bovenstaand oordeel van de rechter is echter de hoofdregel dat er inbreuk is op auteursrechten. Echter, P4P heeft ook nog aangevoerd dat zíj (en niet Presentanza) rechthebbende is, omdat daarover eerder geen afspraken zijn gemaakt en P4P als eerste het logo heeft openbaar gemaakt:
De litigieuze overeenkomst tussen partijen is gesloten in 2007, zodat toepasselijkheid van de algemene voorwaarden 2012 niet aan de orde kan zijn. Presentanza lijkt dat ook zelf te onderkennen, blijkens de in haar repliek toegevoegde opmerking onder 7 en artikel 25 van haar algemene voorwaarden 2007 waarin wordt uitgegaan van de toepasselijkheid van de laatst gedeponeerde versie van de algemene voorwaarden zoals die gold ten tijde van het tot stand komen van de overeenkomst.
De algemene voorwaarden van 2007 zijn evenmin van toepassing, reeds omdat van een expliciete akkoordverklaring geen sprake is en het enkele feit dat onderaan in de email van 20 augustus 2007 en op de facturen wordt verwezen naar de algemene voorwaarden onvoldoende is om te kunnen concluderen dat de toepasselijkheid daarvan stilzwijgend is aanvaard. P4P heeft bovendien betwist dat de algemene voorwaarden zouden zijn meegestuurd met deze e-mail en uit de kopie van de overgelegde mail blijkt niet dat daadwerkelijk een bijlage is bijgesloten. Van terhandstelling als bedoeld in artikel 6:234 lid 2 BW is derhalve niet gebleken, zodat – indien al van toepassing – het beroep van P4P op de vernietigbaarheid van de algemene voorwaarden slaagt.
5.9 Niet in geschil is dat (ook) P4P het logo openbaar heeft gemaakt en mocht maken in het kader van de gemaakte afspraken. Daarbij is geen natuurlijke persoon als maker vermeld. Nu hiervoor is geoordeeld dat partijen niet zijn overeengekomen dat het auteursrecht bij Presentanza is gebleven, heeft P4P als (fictieve) maker in de zin van artikel 8 Aw en daarmee als auteursrechthebbende te gelden. Voor zover zou moeten worden aangenomen dat de persoonlijkheidsrechten hier niet onder vallen, is de kantonrechter op grond van hetgeen hiervoor onder 5.6. reeds is overwogen van oordeel dat Presentanza geen beroep toekomt op artikel 25 lid 1 sub c en sub d Aw.
De ontwerper (Presentanza) heeft het auteursrecht op het eerste logo niet contractueel voorbehouden. P4P heeft dat logo openbaar heeft gemaakt en mocht dat in het kader van de afspraken. Daarbij is geen natuurlijke persoon als maker vermeld. Hierdoor heeft P4P als (fictieve) maker in de zin van artikel 8 Aw te gelden. Indien deze redenering van de Rechtbank wordt gevolgd, is het logisch dat er geen toestemming meer behoeft te worden gevraagd aan Presentanza. Het logo mocht dus worden aangepast.
Dit voorbeeld komt uit de praktijk en is aan de hand van de bronvermelding van Joost Becker op 12 juni 2015 opgetekend.
Avinci Advocaten is gespecialiseerd in Intellectueel Eigendom en heeft al veel boeiende zaken voorbij zien komen. Wij verplaatsen ons in de klant want u heeft veel tijd, moeite en geld gestoken in uw ontwerp, handelsnaam, producten of idee. Deze zaken onderscheiden u dan ook van uw concurrenten en u wilt ze graag exclusief houden. Niets is zo vervelend als een concurrent die meelift op uw inspanningen en uw idee kopieert. Als ondernemer kent u niet alle rechten en de steeds veranderende wetten uit uw hoofd. Wij wel. Wij weten precies wat er speelt en waar u op moet letten. Als u iets nieuws begint, laat het dan voor de zekerheid controleren bij ons. Of als u al in bedrijf bent, is het geen overbodige luxe om alle logo’s, handelsnamen, ideeën en ontwerpen te laten toetsen. De wetgever heeft daarom een aantal intellectuele eigendomsrechten in het leven geroepen die uw geestelijke inspanning beschermen en oneerlijke concurrentie te voorkomen: het merkenrecht, modellen-recht, auteursrecht en handelsnaamrecht geven hiertoe tal van mogelijkheden.
Avinci Advocaten kan u bijstaan als u meent dat een concurrent goede sier maakt met uw intellectuele eigendommen, maar ook als iemand meent dat u inbreuk maakt op zijn rechten. Het is ook handig om voorafgaand aan een samenwerking met een partner bijvoorbeeld een geheimhoudings-overeenkomsten als u exclusieve informatie aan deze beoogde partner gaat verstrekken. Of door een licentie- of exploitatieovereenkomst als u anderen onder bepaalde voorwaarden het recht wilt geven om van uw intellectuele eigendommen gebruik te maken. Voor meer informatie neemt u contact met ons op, of bezoekt u onze thema site over intellectueel eigendom.
Ook als er geen sprake is van een geschil kan Avinci Advocaten u helpen. Bijvoorbeeld bij het maken van geheimhoudings-overeenkomsten als u voorafgaand aan een samenwerking met een partner exclusieve informatie aan deze beoogde partner gaat verstrekken. Of door een licentie- of exploitatieovereenkomst als u anderen onder bepaalde voorwaarden het recht wilt geven om van uw intellectuele eigendommen gebruik te maken. Voor meer informatie neemt u contact met ons op, of bezoekt u onze thema site over intellectueel eigendom.
Unknown-10 images-13
Onze specialisten:
Arthur Hansen
Hans Bakker
Speciaal voor het bedrijfsleven hebben we gunstige bedrijfsabonnementen in het leven geroepen waarin we een aantal zaken voor u doorlichten. Neem eens een kijkje op www.bedrijfsadvocaat.nl – een nieuw initiatief van Avinci Advocaten.
www.avinci.nl
Bronvermelding: Joost Becker op 12 juni 2015, logo’s Nike, Coca Cola & Rolling Stones. Bedrijfslogo of naam aanpassen – let op je rechten!